Gdy w obiekcie okresowo nie ma zapotrzebowania na ciepłą wodę, to układ solarny zabezpieczony jest przed przegrzaniem za pomocą: regulatora z nastawą maksymalnej temperatury wody w zbiorniku, naczynia wzbiorczego i zaworu bezpieczeństwa. Cały system jest odporny nawet na bardzo wysokie temperatury. Jeśli jednak zakładamy, że instalacja solarna w danym obiekcie będzie często miała okresy przestoju (zwłaszcza latem – instalacje w domkach letniskowych), to już w trakcie montażu należy pomyśleć o założeniu systemu chłodzącego. Takie rozwiązanie w pełni zabezpieczy układ solarny przed przegrzewaniem.
Tak. Należy tylko podać instalatorowi szczegółowe informacje odnośnie posiadanych rozwiązań. Pomocne będą zdjęcia. Większość firm zajmujących się sprzedażą i montażem kolektorów oferuje bezpłatne konsultacje przy doborze odpowiedniego rozwiązania w czasie wizyt w budynku, w którym mają być zamontowane kolektory.
Najlepszym rozwiązaniem z ekonomicznego punktu widzenia jest zastosowanie kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej, czyli takiej, w której się myjemy. Ceny systemów z kolektorami zaczynają się już od kilku tysięcy złotych. Systemy do ogrzewania wody użytkowej zwracają się po kilku latach (4-6 lat) w zależności od ilości zużywanej wody. Im większe jest zużycie wody, tym szybciej zwraca się koszt systemu.
Kolektory słoneczne można wykorzystać do wspomagania centralnego ogrzewania, jednak najlepiej współpracują z ogrzewaniem podłogowym lub ściennym (niskotemperaturowym).
Prawidłowo zaprojektowany system kolektorów słonecznych może obniżyć koszty podgrzewania wody użytkowej nawet o 90%, koszty ogrzewania pomieszczeń o 30-40 (przy zastosowaniu próżniowych kolektorów rurowych nawet 70-80%) a koszty ogrzewania wody w basenie o 100%. Inwestowanie w system kolektorów słonecznych jest korzystne a w przyszłości perspektywiczne (w związku z szybkim wzrostem cen energii). Ponadto poprzez wykorzystywanie energii słonecznej nie ingerujemy w środowisko naturalne.
Kolektory słoneczne mogą być montowane również w układach wschód- zachód, na konstrukcjach wolno stojących obok budynku, na garażu lub na elewacji.
Kolektory słoneczne mogą być instalowane na dachu, elewacji, jak i na ziemi na specjalnym stojaku, aby jednak otrzymać najlepsze efekty, warto trzymać się następujących wskazówek:
Instytucje certyfikujące urządzenia solarne wymagają, aby przewidywany czas eksploatacji kolektora słonecznego był nie krótszy niż 20 lat, bez zauważalnej degradacji właściwości eksploatacyjnych kolektora słonecznego. Dzięki zastosowanym materiałów (miedź, aluminium, szkło solarne – szyba hartowania odporna na gradobicie, wełna mineralna odporna na wilgoć, miedziany absorber pokryty wysokoselektywną powłoką) kolektory naszej produkcji spełniają te wymogi.
Intensywne opady śniegu zakłócają pracę kolektora słonecznego. W przypadku kolektorów próżniowych niewielka ilość pokrywy śnieżnej (20- 25 cm) nie stanowi większego problemu, ponieważ śnieg zsunie się pomiędzy rury, jednak w przypadku kolektorów płaskich nawet niewielka ilość śniegu powoduje tworzenie się pokrywy na powierzchni szyby solarnej. Należy zatem rozpuścić zalegającą na nim warstwę śniegu. W tym celu sterownikiem uruchamiamy funkcję „ręczne włączenie pompy” lub „odmrażanie”.
W instalacjach słonecznych całorocznych czynnikiem roboczym jest płyn solarny, będący wodnym roztworem glikolu propylowego. Temperatura krzepnięcia gotowych płynów solarnych wynosi ok. -35 st. C, tak więc ujemna temperatura nie ma dużego wpływu na pracę instalacji solarnej. Ujemna temperatura powoduje jednak zwiększenie strat ciepła, na skutek wychłodzenia kolektora i rurociągów, co w efekcie zmniejsza ilość ciepła uzyskanego z instalacji solarnych. W mroźny ale słoneczny dzień, czynnik roboczy w kolektorach uzyskuje temperaturę nawet powyżej 50 st. C, co pozwala efektywnie wykorzystywać instalacje nawet w takich warunkach.
W Polsce potencjalne sumy roczne całkowitego promieniowania słonecznego wynoszą od około 900 kWh/m2 na rok na obszarach północnych do 1200 kWh/m2 na rok na obszarach południowych. Taka ilość promieniowania słonecznego jest w Polsce wystarczająca, aby zapewnić wydajną pracę kolektorów słonecznych. Kolektory słoneczne pracują najefektywniej od początku marca do końca września, ponieważ jest to okres największego nasłonecznienia. W lutym i październiku parametry pracy kolektora są zadowalające natomiast w okresie zimowym (listopad, grudzień, styczeń) działanie słońca jest krótkie w ciągu dnia, co powoduje, że woda ogrzewana za pomocą kolektorów wymaga dodatkowego dogrzania w tradycyjny sposób z innego źródła.
Typowa instalacja solarna w budynku indywidualnym nie wymaga stałego dozoru. Prawidłowo dobrana wielkość jej komponentów powinna zapewniać prawidłowe funkcjonowanie instalacji w każdych warunkach pracy także wówczas, gdy nastąpi brak odbioru ciepła i przegrzewanie kolektorów słonecznych. Do obsługi może należeć ustawienie funkcji urlopowej przy dłuższym wyjeździe i nie korzystaniu z ciepłej wody. Mimo wszystko w trakcie normalnej eksploatacji instalacji solarnej warto pamiętać o wglądzie w jej parametry pracy. Wskazane jest okazyjne sprawdzanie przynajmniej temperatury (w kolektorach, w podgrzewaczu c.w.u.) szczególnie w nowej instalacji tak, aby mieć pewność, że pracuje ona we właściwy sposób. Sterowniki pozwalają także często na odczyt ilości ciepła pozyskanego w czasie. Obserwowanie pracy instalacji solarnej pozwala na optymalizację jej ustawień w porozumieniu z fachową firmą instalacyjną.
Dobór instalacji solarnej uwzględnia sytuację braków odbioru ciepła i występowanie przegrzewania glikolu w kolektorach słonecznych. Stan stagnacji powoduje parowanie wody w mieszance glikol-woda i wzrost ciśnienia w instalacji solarnej. Kolektory słoneczne powinny cechować się łatwością opróżniania z „parującego glikolu” tak, aby nie był on narażony na przegrzewanie i możliwe po dłuższym czasie uszkodzenie. Wówczas wzrost ciśnienia będzie w instalacji nieznaczny, a mniejsza ilość pary nie zagrozi komponentom, takim jak pompa obiegowa, przepływomierz, zawory, izolacja cieplna itp. Prawidłowo dobrane naczynie wzbiorcze będzie w stanie przejąć wzrost objętości glikolu w instalacji, aby nie było konieczne otwarcie się zaworu bezpieczeństwa. Po schłodzeniu się kolektorów słonecznych, również schłodzony glikol wypełni orurowanie absorberów, a instalacja będzie mogła samoczynnie powrócić do pracy. Przegrzewanie kolektora nie może zagrozić jego elementom. W trakcie badań kolektora wg normy EN12975 (na której bazuje certyfikat Solar Keymark), sprawdza się jego wytrzymałość nie tylko na długotrwała pracę „na sucho”, ale także na wewnętrzne i zewnętrzne szoki termiczne.
Technicznie nie jest możliwe (przynajmniej wielkoseryjne) hartowanie rur szklanych. Hartowanie prowadzi się dla szyb płaskich. Stąd rury próżniowe wykonywane są np. ze szkła borowo-krzemowego o podwyższonej odporności mechanicznej. Kolektory próżniowe rurowe, także sprawdza się na wytrzymałość na uderzenia, ale dla niższych wysokości opadania kulki stalowej 150 g. Tym niemniej z praktyki serwisowej wynika, że uszkodzenia rur próżniowych przy intensywnym gradobiciu niekoniecznie są wyższe niż dla kolektorów płaskich. Wynika to z mniejszych gabarytów rur próżniowych niż dużej tafli szyby kolektora płaskiego, a także z faktu, że grudki gradu nie trafiając centralnie w rurę próżniową, „ześlizgują” się po niej.
Pobór energii elektrycznej zależy przede wszystkim od oporów przepływu i tym samym punktu pracy pompy obiegowej. Opory przepływu w instalacji zależą znacząco od konstrukcji kolektora słonecznego oraz przewodów instalacji. W typowej instalacji solarnej, dla podgrzewania wody użytkowej w domu jednorodzinnym, pompa obiegowa (bez regulacji elektronicznej) pobiera zazwyczaj od 35 do 80 W podczas pracy. Pobór energii przez sterownik jest w tym bilansie śladowy, na poziomie 2-3 W. Można szacować, że pobór energii elektrycznej w korzystnych miesiącach letnich nie powinien przekraczać 10-12 kWh/miesiąc.
W ramach badań jakościowych kolektorów słonecznych, zgodnych z normą EN12675 (certyfikat Solar Keymark), kolektory płaskie są sprawdzane pod względem odporności mechanicznej na uderzenia. W teście używa się kulki stalowej o średnicy 33 mm i wadze 150 gram, którą opuszcza się 10-krotnie z wysokości od 0,4 do 2,0 m (co 0,2 m). W większości sytuacji kolektor płaski będzie w stanie wytrzymać gradobicie bez uszkodzenia, pomijając ekstremalne zjawiska, jakie zagrażają wszystkim zewnętrznym obiektom. W przypadku kolektorów próżniowych, wytrzymałość na uderzenia mechaniczna jest niższa i producenci zazwyczaj nie poddają ich tego typu testom. Wynika to z technologii produkcji rur próżniowych, których w przeciwieństwie do tafli szyby, nie można poddać hartowaniu. Ubezpieczenie kolektorów słonecznych jest możliwe, tym niemniej jest to jeszcze stosunkowo nowy temat dla ubezpieczycieli, co może się wiązać z trudnością wyceny ubezpieczenia lub jego nadmierną kwotą.
Jest to technologia aktywnej produkcji energii elektrycznej z promieniowania słonecznego przy wykorzystaniu zjawiska fotowoltaicznego.
Do górnych warstw atmosfery Ziemi dociera codziennie promieniowanie słoneczne o natężeniu napromieniowania 1366,1 W/m². Część tej energii jest odbijana w kosmos lub pochłaniana przez atmosferę, jednak większość trafia na Ziemię. Sumaryczna energia, jaka dociera do powierzchni poziomej w ciągu całego roku w Polsce wynosi około 1100 kWh/(m²*rok). System fotowoltaiczny przetwarza tą energię ze słońca w darmową energię elektryczną. Jest to jedna z najbardziej innowacyjnych i przyjaznych dla środowiska technologii.
Ogniwa słoneczne przekształcają promienie słoneczne bezpośrednio w energię elektryczną. Zbudowane są z materiałów półprzewodnikowych, podobnych do tych używanych w procesorze komputera. W momencie, kiedy światło słoneczne pada na materiał i jest przez niego absorbowane, energia fotonów (słoneczna) wybija wolne elektrony z atomów, pozwalając im na swobodny przepływ – produkcję energii elektrycznej. Proces ten, przekształcania światła (fotonów) w elektryczność (wolty) nazywamy procesem fotowoltaicznym.
Chociaż moduł PV wytwarza moc pod wpływem promieni słonecznych, wiele innych elementów jest niezbędnych do prawidłowego prowadzenia, kontroli, konwersji, dystrybucji i przechowywania energii wytwarzanej przez instalację. W zależności od wymagań funkcjonalnych, główne komponenty są stałe: moduły PV, przetwornica DC-AC (inwerter), okablowanie oraz zabezpieczenia przeciwprzepięciowe zarówno po stronie prądu stałego (DC), jak i prądu przemiennego (AC). Dodatkowe elementy mogące stanowić instalację PV to baterie akumulatorów, kontrolery ładowania baterii oraz urządzenia kontrolno-pomiarowe.
Kolektor słoneczny zamienia energię wytworzoną z promieni słonecznych w energię cieplną. W obiegu krąży czynnik, który odbiera ciepło od kolektora i przekazuje je poprzez wymiennik do wody użytkowej. Kolektory słoneczne mogą być używane do podgrzewania wody lub do wspomagania centralnego ogrzewania. Fotowoltaika zamienia energię słoneczną bezpośrednio w energię elektryczną.
Panele fotowoltaiczne wytwarzają prąd, jeżeli tylko docierają do nich promienie słoneczne. Niska temperatura powietrza jest czynnikiem korzystnym dla instalacji, ponieważ panele bardzo dobrze działają w niskiej temperaturze. Warstwa śniegu leżącego na panelach nie uniemożliwia docierania do nich promieni słonecznych. Minusem tej pory roku dla instalacji fotowoltaicznej jest krótki czas pomiędzy wschodem i zachodem słońca.
Instalację fotowoltaiczną może zainstalować każda osoba posiadająca określony stosunek prawny do nieruchomości (własność, wynajem, dzierżawa), na której ma ona powstać. Przeciwwskazaniem do montażu może być duże zacienienie lub bardzo zły stan techniczny dachu.
Panele fotowoltaiczne mogą być montowane na dachu budynku (skośny, płaski) oraz na specjalnej konstrukcji na gruncie działki. Warunkiem efektywnego działania paneli jest bezpośrednie padanie promieni słonecznych oraz brak zacienienia.
Moduł fotowoltaiczny (jedna płyta) o powierzchni ok. 1,7 m2 waży około 16-22 kg, Dodatkowo należy uwzględnić ciężar konstrukcji uzależniony od rodzaju dachu i instalacji.
Moduły fotowoltaiczne zanim zostaną wprowadzone na rynek są poddawane ścisłej kontroli oraz różnym testom, dlatego ich awaryjność jest bardzo niska. Producenci dają gwarancję od 10 do 12 lat na panele fotowoltaiczne oraz 20 do 25 lat na spadek mocy.
Czas sprawnego działania paneli fotowoltaicznych to 25- 35 lat. Producenci oferują gwarancję minimum 10 lat na produkt oraz 25 lat na moc panelu.
W Polsce przykładowa instalacja o mocy 10 kWp generuje średnio w ciągu roku ok. 10 000 kWh. Ilość wytworzonej energii elektrycznej zależy od rodzaju i sprawności paneli, a także od warunków atmosferycznych.
Nowelizacja ustawy, która weszła w życie 1 lipca 2016 roku wprowadziła nowe regulacje mówiące:
Nowelizacja ustawy określa Prosumenta jako: odbiorcę końcowego dokonującego zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą.
Standardowy dom jednorodzinny zamieszkały przez 4-osobową rodzinę, wyposażony w typowy sprzęt RTV/AGD i gdzie ogrzewanie pomieszczeń i podgrzewanie wody użytkowej realizowane jest np. przez kocioł gazowy, zużywa przeciętnie od 2000 do 4500 kWh. Zużycie niskie może wynosić do 2000 kWh/rok, przeciętne 2000÷3000 kWh/rok, a wysokie ponad 3000 kWh/rok. Wyższe od 4500 kWh/rok zużycie energii elektrycznej może wynikać z korzystania z klimatyzacji oraz urządzeń ogrodowych, basenu, itp.